Hamilelik kadının bedeninde yumurtanın döllenmesi ile birlikte başlayan bir süreçtir. 9 ay gibi bir süre devam eden hamilelik süreç olarak değerlendirilmektedir. Bu dönemde kadının vücudunda hormonal ve fiziksel olarak büyük değişiklikler meydana gelmektedir.
Hamilelik süreci kadın için son derece hassas ve öneli bir süreçtir. Bebeğin gelişimi sağlığı ile birlikte anne adayının da sağlık durumu oldukça önemlidir. Hamilelik belirtilerinin oluşması ile birlikte bir sağlık kuruluşuna başvurarak tahlil ve muayene ile hamilelik netlik kazanmaktadır.
Hamilelik Belirtileri
Hamileliğin ilk aşamasında insan kadın vücudunda meydana gelen değişiklikler hamilelik belirtileri olarak bilinmektedir. Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz.
Göğüslerde ağrı ve hassasiyet,
Adette 7-10 gün gecikme,
Leke şeklinde oluşan adet kanamasından farklı olan kanama,
Halsizlik ve uykulu bir hal,
Mide bulantısı ve kusma,
İştah kapanması ya da iştah açılması,
Sık sık idrara çıkmak,
Kasıklarda hafif seyreden ağrı ve gerginlik,
Bu belirtiler her zaman hamilelik belirtisi olmayabilir. Özellikle de tek başına görüldüğünde hamilelik dışında çeşitli sebeplerden oluşabilmektedir. Belirtilerin bir kaçı bir arada görüldüğünde eczaneden gebelik testi ile test yapmak ve uzman hekime görünmek hamileliğin netlik kazanmasını sağlayacaktır.
Hamilelikte Düzenli Kontroller
İlk 6-7 haftalık sürede bebeğin kalbi atlamaya başlamaktadır. Bundan sonraki aşamada bebeğin tüm gelişimi 9 ay boyunca adı adım takip edilmektedir. Bu süreçte anne sağlığının da kontrol altında tutulmasında fayda vardır. Kilo kontrolü, mevcut hastalık takibi, hamilelikte oluşabilecek hastalıkların takibi ve tedavisi düzenli kontrollerle kontrol altına alınmaktadır. Olası bir ters durumun erken fark edilmesi adına hamilelikte kontroller önem taşımaktadır.
Hamilelik süresinde doktor kontrolleri ilk 28 hafta boyunca ayda bir kontrol yapılmaktadır. 28 -36 haftalarında iki haftada bir yapılan kontroller 36-40 hafta aralığında haftada bir yapılmaktadır. Genellikle 40. haftada bebek dünyaya gelmektedir. Her şeyin normal olması ve doğumun gerçekleşmediği durumlar olabilmektedir. Bu durumda 3 gün ara ile kontroller yapılmaktadır. 41. haftada ise en tıbbi müdahale ile doğum gerçekleştirilmektedir.
Hamilelik Sürecinde İlaç Kullanımı
Hamilelik süresinde annenin yediği, içtiği ve yaptığı her şey bebek ve anne sağlığını etkilemektedir. Bu dönemde dikkat gerektiren birçok durum emzirme döneminde de devam etmektedir. Hamilelik döneminde ilaç kullanımı da büyük önem arz etmektedir. Hamilelikte anne ve bebek sağlığı için gerekli ilaçlar doktor tarafından verilmektedir.
Sürekli bir hastalık olsa dahi doktorun önerisine göre ilaç kullanmak gerekmektedir. Normal zamanda kullanılan en hafif ağrı kesici dahi hamilelik döneminde zararlı olabilmektedir. Bu dönemde ilaç kullanımı mutlaka doktor kontrolünde ve önerilen şekilde olmalıdır.
Hamilelikte Sakıncalı Olan Sağlık Müdahaleleri
Hamilelik süreci son derece özeldir. Bu özel durumda ilaç kullanımı ve sağlık hizmeti alırken son derece dikkatli olmak gerekmektedir. Hamilelik sürecinde grip dahi olunsa doğal yollarla beslenme ile iyileştirme yapılması önerilmektedir.
Hamile olan kadının X ışını içeren radyasyon kaynaklı olan tetkikleri yaptırması da mümkün olmaktadır. MR, röntgen gibi cihazlara girmesi hatta yaklaşması bile bebeğe ciddi zarar verebilmektedir.
Ayrıca ağır anestezi ve çeşitli ilaç kullanımı gerektirecek cerrahi müdahaleler de hamilelik döneminde yapılmamaktadır.
Hamilelik Döneminde Tansiyon ve Şeker Hastalıkları
Tansiyon ve şeker hamilelik sürecinde kendini gösterebilmektedir. Ayrıca hamilelik öncesinde de bu hastalıklar olabilir. Her iki durumda da ilk aşamada bu durum beslenme ile düzeltilmeye çalışılmaktadır. Sonrasında ise doktor kontrolü ile tedavi uygulanmaktadır. Anne bebek sağlığını önemli ölçüde etkileyen bu hastalıların tedavisinin özenli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu kurala riayet edilerek son derece sağlıklı bir hamilelik süreci geçirilebilmektedir. Beslenme, hamilelik süreci, anne ve bebek sağlığı, bebek gelişimi ve sonraki yaşantıları için son derece özen gerektiren bir durum olarak ele alınmalıdır.
Hamilelik Döneminde Sağlıklı Beslenme
Hamilelik döneminde doğru ve yeterli beslenme son derece önemlidir. Dengeli bir biçimde gerekli besin guruplarından tüketilmesi gerekmektedir. Böylece bebeğin gelişimi sorunsuz olurken annenin sağlığı da korunmaktadır. Kilo kontrolü de doğru beslenme ile sağlanmaktadır. Bu süreçte yapılan beslenme hem bebeğin hem de annenin gelecek yaşantısına katkı sağlayacak şekilde olmalıdır.
Haftada bir kez balık tüketimi önerilmektedir. Ayrıca bol su içilmesi önem taşımaktadır. yüksek proteinli besinler de bebeğin gelişimine katkı sağlayacaktır. Kesinlikle uzak durulması gereken besin grubunda ise çiğ et, çiğ yumurta ve işlenmiş et ürünleri bulunmaktadır. Bu tür besinler hastalık bulaştırma yönünden tehlikeli olduğu için, hamilelikte kesinlikle tüketilmemesi istenmektedir.
Hamilelik Döneminde Bitki Çayları ve Kahve Tüketimi
Hamilelik döneminde beslenmeye dikkat etmek gerekmektedir. Bitki çayı tüketimi de bu dönem için hassas bir konudur. Özellikle ada çayı ve sinemaki çayı kullanımı bu dönemde kesinlikle önerilmemektedir. Tüketilmesi halinde düşük riski oluşturmaktadır.
Bunun dışında papatya, kuşburnu, rezene,zencefil, yeşil çay, siyah çay ve kahve tüketiminde sakınca yoktur. Ancak günlük iki fincanı geçmeyecek şekilde tüketilmesi gerekmektedir. Türk kahvesi tüketiminde ise hafta da 3-4 fincan tüketim sakınca sağlamamaktadır. Çay ve kahve kullanımı konusunda da takip eden hekimden bilgi almak en güvenli yol olmaktadır.
Hamilelik Döneminde Spor ve Egzersiz
Hamilelik süresince kadının sağlığına dikkat etmesi ve doğum sürecini destekleyecek şekilde davranması gerekmektedir. Hamilelikte egzersiz ve spor önemli bir yer tutmaktadır. Anne adayı ve bebek için her şeyin normal olması halinde spor ve egzersiz önerilmektedir. Yürüyüş hamilelik sürecinin en etkili ve en tercih edilen sporu olmaktadır. Egzersiz ve yoga ile de bedenin zinde ve sağlıklı kalması sağlanmaktadır.
Pelvis bölgesini güçlendiren egzersizler ile hamileliğin sağlıklı bir şekilde geçirilmesi sağlanabilmektedir. Bu egzersizler ayrıca doğumun kolay olmasında da etkili olmaktadır. Egzersiz sıklığı ve süresi ise hamilelik sürecine göre değişiklik göstermektedir. Bu konuda bir uzmandan yardım alınabileceği gibi, doktor önerisi ile de spor ve egzersiz yapılabilmektedir. Egzersiz ve spor hamilelik sürecinde kilo kontrolüne de büyük ölçüde fayda sağlamaktadır. Spor ile bedenin güçlü olması kadar ruhsal olarak ta sağlıklı kalmak sağlanmaktadır.
Hamilelikte Yapılmaması Gereken Hareketler
Spor ve egzersiz bu dönemin vazgeçilmezidir. Ancak hamilelik süresince vücudu zorlamayan ve hamilelik sürecine yardımcı olan sporların yapılması mümkün olmaktadır. Beslenme, spor ve yaşam tarzında yapılmaması gereken hareketler ise şu şekilde sıralanabilir;
Ağır iş gücü gerektiren ve yorucu olan temizlik işleri,
Ağır yük ya da eşya kaldırmak/ taşımak,
Karın bölgesine darbe verme ihtimali olan spor hareketleri,
Denge kaybına neden olabilecek spor ve egzersiz hareketleri,
Su altına dalarak yüzmek,
Çok sıcak su ile banyo yapmak,
İşlenmiş ya da çiğ et, süt gibi hayvansal gıdaları tüketmek,
Sigara ve alkol tüketimi,
Dar ve sıkı olan kıyafetleri giymek,
Yüksek ve ince topuklu ayakkabı giymek,
Tüm bunlar hamilelikte önerilmeyen genel hareket ve davranışlardır. Ancak şunu unutmamak gerekir ki, her hamilelik özel ve farklı durumlar taşımaktadır. Bu nedenle de bu genel durumlara dikkat etmenin yanında doktorun önerilerine de özellikle dikkat etmek gerekmektedir. Böylece sağlıklı bir hamilelik, sağlıklı bir doğum ve sağlıklı bir bebeğe sağlıklı bir anne olmak mümkün olmaktadır.
